Czy duchowość i relacja z Bogiem jest tematem na psychoterapię?

I tak, i nie.

Tak; tylko wtedy, gdy ten temat wnosi klient. Wielu psychoterapeutów wszakże w takiej sytuacji zachęciłoby klienta do rozmowy ze spowiednikiem, kierownikiem duchowym. Jeśli jednak przyjmiemy, że Bóg jest ważną osobą w życiu klienta, to można by omawiać i opisywać tę relację w kategoriach psychologicznych. Korzystając z wiedzy psychologicznej można lepiej zrozumieć swoją relację z Bogiem jako z ważną osobą w swoim życiu. Na psychoterapii można by też przyglądać się, w jaki sposób duchowość jest częścią psychiki klienta i jak się wiąże z jego problemami emocjonalnymi.

O innych korzyściach z poruszania tego obszaru życia, wspomniałam we wcześniejszej partii artykułu.

Nie – ponieważ jest to sfera życia czasem trudna do opisu w kategoriach psychologicznych. Nawet jeśli psychoterapeuta podejmie taką próbę, to jego interpretacje mogą nie przystawać do doświadczenia duchowego klienta lub być dla niego zbyt trudne do przyjęcia.

Klient może też poinformować psychoterapeutę, że sfery swojej duchowości nie chce poruszać podczas sesji terapeutycznych.

W swojej praktyce psychoterapeutycznej spotykam klientów, którzy, zwłaszcza w początkowej fazie psychoterapii, chcą się podzielić jakimś swoim doświadczeniem duchowym. Jest to dla mnie okazja, by lepiej poznać tę osobę, dać jej poczucia akceptacji tej sfery w jej życiu, ale też omówię, o czym rozmawiamy na psychoterapii i w jaki sposób.

Spotkałam się też z sytuacją, kiedy doświadczenie rekolekcji ignacjańskich pomogło klientce w poznaniu siebie w pewnym zakresie, co było nośne w całym procesie psychoterapii. Czasem doświadczenie więzi z Bogiem owocuje większą otwartością w terapii, gotowością na poruszenie trudnych tematów.

Zdarza mi się jednak, że gdy klient opisuje swoje życie w kategoriach duchowych, proszę by spróbował opisać tę samą rzeczywistość w kategoriach psychologicznych. Czasami może być trudno rozdzielić wymiar duchowy i psychologiczny w psychoterapii. Jeśli terapeuta toczy dialog z klientem na temat jego duchowości, ważna jest jego niedyrektywna postawa zaciekawienia.

Bogdan de Barbaro we wstępie do książki Jamesa L. Griffitha i Melisy Elliott Griffith “Odkrywanie duchowości w psychoterapii”, przedstawia proponowany przez autorów sposób rozmowy o duchowości. “Prowadząc dialog terapeutyczny nie narażamy pacjenta na opresję ideologiczną, lecz jesteśmy pomocnikami pacjenta w poszukiwaniu własnej prawdy”(3) Wtedy “ma miejsce wspólna, dialogiczna refleksja nad opowieścią, przy pomocy której pacjent myśli o sobie, świecie i swoim życiu.” Częścią tej opowieści jest duchowość pacjenta. Dalej Bogdan de Barbaro pisze “W trakcie terapii mogą pojawić się pytania: jakie miejsce w tej opowieści zajmuje wiara? Czym w ramach tej opowieści jest doświadczenie religijne? Jak się wiąże z innymi doświadczeniami? Co z tych doświadczeń wynika dla rozwoju pacjenta? Szukając odpowiedzi na te i inne pytania, pacjent i terapeuta pozostają w twórczym dialogu, a ostateczne nadanie znaczeń należy do pacjenta. Terapeuta nie narzuca swoich wartości, ani systemu znaczeń, ale z ciekawością zbliża się do duchowości klienta.

Psychoterapia nie jest jedną z duchowości, ani duchowość nie jest psychoterapią. Inaczej opisują rzeczywistość świata i człowieka i używają innych metod pomagania oraz świadomie zajmują się tylko jakąś częścią rzeczywistości świata i człowieka.

Psychoterapia i duchowość spotykają się jednak w wielu obszarach życia człowieka; może najbardziej w kwestiach dotyczących sensu życia, celów życiowych, postawy wobec cierpienia, lęku przed własną śmiercią, przeżywanej żałoby. Tak naprawdę spotykają się we wszystkim, co dotyczy człowieka, czym żyje i co go stanowi. 
Może dlatego tak się dzieje, że zarówno psychoterapia jak i duchowość adresowane są do człowieka, który jest pewną jednołcią psycho-fizyczno-duchową.